XÁC MINH ĐỊA CHỈ CỦA NGƯỜI BỊ KIỆN KHI KHỞI KIỆN TẠI TÒA ÁN (PHẦN I)

Hiện nay, trong quá trình khởi kiện vụ án dân sự, người khởi kiện thường gặp khó khăn khi Tòa án yêu cầu phải xác minh địa chỉ của người bị kiện và chỉ thụ lý vụ án khi người khởi kiện xác minh được địa chỉ của người bị kiện. Vậy trong trường hợp nào thì người khởi kiện phải xác minh địa chỉ của người bị kiện? Việc xác minh địa chỉ của người bị kiện được thực hiện ra sao? Tòa án có thể trả lại đơn khởi kiện nếu người khởi kiện không thể xác minh địa chỉ của người bị kiện hay không? Sau đây, chúng tôi sẽ đề cập và giải đáp các vấn đề nêu trên tới các bạn đọc.

1. Người khởi kiện phải xác minh địa chỉ của người bị kiện trong trường hợp nào?

Theo Điều 189.4.e Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thì nội dung chính phải có trong đơn khởi kiện bao gồm: Tên, nơi cư trú, làm việc của người bị kiện là cá nhân hoặc trụ sở của người bị kiện là cơ quan, tổ chức. Quy định này được hướng dẫn tại Điều 5 Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP, trong đó người khởi kiện cần cung cấp đúng địa chỉ của người bị kiện theo luật định và có căn cứ chứng minh địa chỉ đó. Trường hợp không rõ nơi cư trú, làm việc hoặc trụ sở của người bị kiện thì đơn khởi kiện ghi rõ địa chỉ nơi cư trú, làm việc hoặc nơi có trụ sở cuối cùng là địa chỉ của người bị kiện mà người khởi kiện biết được gần nhất tính đến thời điểm khởi kiện và được cơ quan, tổ chức có thẩm quyền cấp, xác nhận hoặc có căn cứ khác chứng minh.

Như vậy, người khởi kiện cần ghi đúng địa chỉ của người bị kiện và có các căn cứ chứng minh địa chỉ đó, ví dụ như địa chỉ ghi trên CMND/CCCD, Hộ chiếu, Giấy chứng nhận Đăng ký doanh nghiệp của người bị kiện… Tuy nhiên trong một số trường hợp, địa chỉ của người bị kiện do người khởi kiện cung cấp phải được cơ quan, tổ chức có thẩm quyền xác nhận. Khi đó, Tòa án sẽ yêu cầu người khởi kiện tiến hành xác minh địa chỉ đó.

2. Các bước cần thực hiện khi Tòa án yêu cầu xác minh địa chỉ của Người bị kiện là gì?

Người khởi kiện có thể tiến hành xác minh địa chỉ của người bị kiện tại cơ quan Công an cấp xã/phường nơi có địa chỉ cư trú hoặc trụ sở của người bị kiện theo các bước như sau:

Bước 1: Người khởi kiện chuẩn bị (i) Thông báo bổ sung đơn khởi kiện của Tòa án; và (ii) Đơn đề nghị cơ quan Công an xác nhận địa chỉ cư trú hoặc trụ sở của người bị kiện (“Đơn đề nghị”).

Bước 2: Người khởi kiện mang theo những tài liệu đã chuẩn bị trực tiếp tới cơ quan Công an đề nghị cơ quan Công an viết xác nhận và ký vào Đơn đề nghị để nộp Tòa án. Nếu cơ quan Công an đồng ý thì cán bộ phụ trách sẽ thực hiện việc xác nhận, ký và đóng dấu của cơ quan Công an vào Đơn đề nghị.

Bước 3: Người khởi kiện nộp Đơn đề nghị có xác nhận của cơ quan Công an cho Tòa án. Tòa án sẽ căn cứ vào Đơn đề nghị để ban hành Thông báo thụ lý vụ án.

Lưu ý: Tuy nhiên trên thực tế, khi tiến hành Bước 2, khả năng cơ quan Công an đồng ý xác nhận địa chỉ của người bị kiện là rất thấp vì cơ quan này chỉ đồng ý cung cấp và xác minh địa chỉ cư trú hoặc trụ sở của người bị kiện khi được Tòa án có thẩm quyền phân công, chỉ định bằng văn bản.

Theo đó, nếu cơ quan Công an từ chối xác nhận địa chỉ của người bị kiện thì người khởi kiện có thể đề nghị Tòa án hỗ trợ yêu cầu cơ quan Công an có thẩm quyền xác minh địa chỉ của người bị kiện theo Điều 106 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Cụ thể, người khởi kiện có thể gửi Đơn đề nghị Tòa án hỗ trợ thu thập chứng cứ, trong đó: (i) giải trình lý do không xác minh được địa chỉ của người bị kiện, (ii) nêu đề nghị Tòa án hỗ trợ xác minh, và (iii) đính kèm tài liệu chứng minh việc đã xin xác nhận của cơ quan Công an nhưng không thành (nếu có).

Sau khi cung cấp các tài liệu trên, Tòa án có thể chấp nhận đề nghị của người khởi kiện yêu cầu Cơ quan Công an có thẩm quyền xác nhận địa chỉ của người bị kiện hoặc tự tiến hành xác minh địa chỉ của người bị kiện. Tuy nhiên vẫn có thể xảy ra khả năng Tòa án ban hành Thông báo trả lại đơn khởi kiện vì không được sửa đổi, bổ sung theo yêu cầu của Thẩm phán theo Điều 192.1.e Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Trong trường hợp đó, đương sự có thể tiến hành khiếu nại Thông báo trả lại đơn khởi kiện căn cứ vào Điều 194.1 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.

Từ những phân tích nêu trên có thể thấy rằng trên thực tế, nhiều trường hợp người khởi kiện gặp khó khăn khi phải xác minh địa chỉ của người bị kiện theo yêu cầu của Tòa án. Hi vọng bài viết này cùng những kinh nghiệm trên thực tiễn của chúng tôi có thể giúp ích các bạn trong thủ tục xác minh địa chỉ của người bị kiện khi khởi kiện vụ án để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình.

Trân trọng.

Công ty Luật TNHH Quốc tế TNTP và Các Cộng sự