CÔNG NHẬN VÀ CHO THI HÀNH PHÁN QUYẾT TRỌNG TÀI NƯỚC NGOÀI TẠI VIỆT NAM
Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu hiện nay, các quan hệ hợp đồng thương mại quốc tế trở nên phổ biến và tranh chấp phát sinh từ loại hợp đồng này ngày càng nhiều. Với những ưu điểm về tính linh hoạt và hiệu quả cao, phương thức giải quyết tranh chấp bằng Trọng tài thương mại thường được thỏa thuận lựa chọn để giải quyết tranh chấp giữa các bên. Một trong những yếu tố quan trọng để các bên lựa chọn phương thức này là phán quyết của Hội đồng Trọng tài nước ngoài có thể được công nhận và cho thi hành tại các quốc gia khác, trong đó có Việt Nam.
Để được công nhận và cho thi hành tại Việt Nam, một phán quyết của Hội đồng Trọng tài nước ngoài được cần trải qua bốn bước (i) Gửi hồ sơ yêu cầu công nhận và cho thi hành; (ii) Thụ lý hồ sơ yêu cầu; (iii) Xét hồ sơ yêu cầu; và (iv) Giải quyết yêu cầu.
Bước 1: Gửi Hồ sơ yêu cầu công nhận và cho thi hành phán quyết trọng tài nước ngoài
Theo Điều 451 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, trong thời hạn 03 năm kể từ ngày phán quyết của Trọng tài nước ngoài có hiệu lực pháp luật, người được thi hành, người có quyền, lợi ích hợp pháp liên quan hoặc người đại diện hợp pháp của họ có quyền gửi Hồ sơ đến (i) Bộ Tư pháp Việt Nam theo quy định của điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; hoặc (ii) Tòa án có thẩm quyền của Việt Nam nếu điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên không quy định hoặc không có điều ước quốc tế liên quan để yêu cầu Tòa án công nhận và cho thi hành tại Việt Nam phán quyết đó. Trường hợp chứng minh được do sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan mà không thể gửi đơn đúng thời hạn thì thời gian có sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan đó không tính vào thời hạn gửi đơn.
Hồ sơ yêu cầu bao gồm:
– Trường hợp điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên có quy định: (i) Đơn yêu cầu công nhận và cho thi hành tại Việt Nam; và (ii) giấy tờ, tài liệu quy định tại điều ước quốc tế đó;
– Trường hợp không có điều ước quốc tế hoặc điều ước quốc tế không quy định: (i) Đơn yêu cầu công nhận và cho thi hành tại Việt Nam; (ii) Bản chính hoặc bản sao có chứng thực phán quyết của Trọng tài nước ngoài; và (iii) Bản chính hoặc bản sao thỏa thuận Trọng tài giữa các bên.
Trong đó, đơn yêu cầu, giấy tờ, tài liệu kèm theo đều phải được kèm theo bản dịch ra tiếng Việt, được công chứng, chứng thực hợp pháp.
Bước 2: Thụ lý Hồ sơ yêu cầu
Trường hợp Hồ sơ yêu cầu được gửi đến Bộ Tư pháp thì trong thời hạn 05 ngày làm việc, Bộ Tư pháp phải chuyển Hồ sơ yêu cầu cho Tòa án có thẩm quyền. Nếu Bộ Tư pháp đã chuyển hồ sơ cho Tòa án mà sau đó lại nhận được thông báo của cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài cho biết đang xem xét hoặc đã hủy bỏ, đình chỉ thi hành phán quyết của Trọng tài nước ngoài thì Bộ Tư pháp phải thông báo ngay bằng văn bản cho Tòa án biết.
Trong thời hạn 05 ngày kể từ ngày nhận được Hồ sơ yêu cầu từ Bộ Tư pháp hoặc từ người có đơn yêu cầu, Tòa án phải xem xét, thụ lý và thông báo bằng văn bản cho các đương sự hoặc người đại diện hợp pháp của họ tại Việt Nam, Viện kiểm sát cùng cấp và Bộ Tư pháp. Nếu Tòa án xét thấy vụ việc thuộc thẩm quyền của Tòa án khác thì phải chuyển Hồ sơ yêu cầu cho Tòa án có thẩm quyền và phải thông báo cho các đương sự.
Bước 3: Xét Hồ sơ yêu cầu và ra quyết định đối với yêu cầu công nhận và cho thi hành phán quyết trọng tài nước ngoài
Sau khi thụ lý Hồ sơ yêu cầu, trong thời gian 02 tháng (tối đa 04 tháng đối với trường hợp Tòa án cần làm rõ Hồ sơ yêu cầu), Tòa án xem xét hồ sơ và đưa ra một trong các quyết định sau đây: (i) Tạm đình chỉ việc xét đơn yêu cầu; hoặc (ii) Đình chỉ việc xét đơn yêu cầu; hoặc (iii) Mở phiên họp xét đơn yêu cầu trong từng trường hợp theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Trong đó, với trường hợp tạm đình chỉ xét Hồ sơ yêu cầu, nếu không còn lý do tạm đình chỉ nữa thì Thẩm phán sẽ ra quyết định tiếp tục giải quyết Hồ sơ yêu cầu.
Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày ra quyết định tạm đình chỉ, đình chỉ việc giải quyết Hồ sơ yêu cầu, Tòa án phải gửi quyết định đó cho các đương sự hoặc người đại diện hợp pháp của họ, Bộ Tư pháp và Viện kiểm sát cùng cấp.
Bước 4: Phiên họp xét đơn yêu cầu công nhận và cho thi hành phán quyết trọng tài nước ngoài
Trường hợp quyết định mở phiên họp xét đơn yêu cầu, Tòa án phải mở phiên họp trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày ra quyết định. Khi xem xét đơn yêu cầu công nhận và cho thi hành, Hội đồng xét đơn yêu cầu không được xét xử lại tranh chấp đã được ra phán quyết mà chỉ kiểm tra, đối chiếu phán quyết, giấy tờ, tài liệu của Hồ sơ yêu cầu với quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam, sau đó nghe ý kiến của người được triệu tập, của Kiểm sát viên rồi thảo luận và quyết định theo đa số. Quyết định của Hội đồng xét đơn yêu cầu sẽ dẫn đến hai trường hợp (i) công nhận và cho thi hành tại Việt Nam phán quyết của Trọng tài nước ngoài, hoặc (ii) không công nhận phán quyết của Trọng tài nước ngoài.
Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày ra quyết định công nhận và cho thi hành hoặc không công nhận phán quyết của Trọng tài nước ngoài, Tòa án sẽ gửi quyết định đó cho các đương sự hoặc người đại diện hợp pháp của họ, Bộ Tư pháp và Viện kiểm sát cùng cấp.
Trên đây là chia sẻ pháp lý của chúng tôi về thủ tục công nhận và cho thi hành phán quyết của Hội đồng Trọng tài nước ngoài tại Việt Nam. Chúng tôi hy vọng bài viết này sẽ giúp ích cho các bạn trong quá trình quyết tranh chấp tại Trọng tài nước ngoài.
Trân trọng.
Công ty Luật Quốc tế TNTP & Các cộng sự